Тавҳин аз решаи калимаи “ваҳн” ба маънои суст гардонидан мебошад ва дар
истилоҳ иборат аст аз нисбат додани айб ва хиёнат ва рафтори номуносиб ба дуруғ
ва аз рӯй қасд ба шахсе ки тасдиқкунандаи он нест. Ба яқин метавон гуфт, ки
бӯҳтон аз бадтаринӣ ҷиноятҳост, чаро ки хиёнаткор ҷони шахсро мегирад вале
дурӯғбоф ва туҳматзан обрӯ ва ҳайсияти чандинсолаи фардро бар чубаи дор бурда
ва муҳри бенангӣ бар пешониаш часпонада, бадномаш мекунад. Тӯҳмат ва дурӯғбофӣ монанди
нуқлу ширинӣ байни оммаи мардум нақли
қавл шуда ва пахш мегардад тавре ки ҳар рӯз ва
ҳар соъат шахсро з зинда аз байн мебарад. Чаро ки назди инсонҳои шариф ва поксират, марги тадриҷии шахсият,
бисёр бадтар аз марги ҷисмонӣ мебошад.
Мутаассифона дар ҷомеъае, мо ки ба ҷомеъаи исломӣ шинохта
шудааст , иҳонат, бе эҳтиромӣ ва барбод додани ҳайсияти афрод фаровон дида мешавад. Чӣ басо афроди бемордиле, ки
роҳат ва ба монанди об хӯрдан бо
барчасбҳои нораво ва зишт, обрӯ ва шахсияти
мусалмононро нишони ҳадаф қарор
медиҳанд.
Туҳмат ва дурӯғ
бофтан аз аъмол зиште аст, ки бо часпонидани айб ва нуқсе ба дуруғ ва бо қасди
иҳонат ба шахсе ки пок аз он айб аст, шахсият ва обрӯяшро ба коми марг мебарад. Ба
ҳамин хотир Худованд дар Қуръони карим ба шиддат аз он наҳӣ карда ва фармуда
аст:
Бегумон, касоне, ки ба занони
покдоман бехабар (аз ҳама чиз) ва бо имон нисбати зино мезананд, дар дунё ва
охират лаънатшудаанд ва барои онҳо азобе сахт хоҳад буд (сураи Нур, ояти 23).
Туҳмат басе фаҷеътарва зишттар аз ғайбат мебошад, чаро ки ғайбат дар мавриди шахсе ки муртакиби
амал нодуруст шудааст мебошад. Аммо туҳмат
дар маврид шахсе аст, ки пок ва дӯр аз чунон амал аст. Муъмин набояд аз ваҳм ва
хаёле, ки ҳеҷ асос ва сиҳате надорад пайравӣ кунад , чаро ки гумони бад бидуни
илм нисбат ба афрод аз гуноҳоне буда ки бояд аз он иҷтиноби варзид.
“Ва чизеро ки бар он илм надорӣ, дунбол макун, зеро гӯш
ва чашм ва қалб, ҳама мавриди пурсиш хоҳанд шуд (сураи Исро, ояти 36).
Гоҳе танҳо аз рӯй шак ва гумон чунон тӯҳматҳои нораво
зада мешавад, ки одам аз инсон будани шахси
тӯҳматгар ба шакку шубҳа меафтад , ки чигуна ҷуръат мекунад танҳо
бар асоси гумони бад ва нодуруст ва бидуни
огоҳӣ ва итминон ҳам қазовати кунад ва ҳам ҳукм содир ва низ онро иҷро намояд?
Ҳатто бидуни ин ки ҷиҳати дифоъ ба қурбонӣ кӯчактарин фурсате дода шавад , обрӯ
ва ҳайсияташ ба дор овехта мешавад.
Муъминони воқеӣ ҳама аъзои як пайкаранд, ки аз дарди як узв ҳама аъзои дигар ба дард меоянд. Онҳо ҳар
он чӣ барои худ меписанданд, барои муъминони дигар низ меписанданд ва ҳар ончӣ
барои худ намехоҳанд барои дигарон низ раво намебинанд. Пас ҳангоме, ки овозаҳо ба гӯш мерасанд ва туҳмате дар мавриди
касе гуфта мешавад, фарди муъмин дар қадами аввал бояд нияти нек дошта ва аз
гумони бад дурӣ ҷӯяд. Гузашта аз ин хабарро такзиб намояд. Сипас бо овардани
тавҷиҳоте фардро дур аз гуноҳ ва аз муттаҳам
кардани вай бипарҳезад. Бо ҷилавгирӣ аз
густариш ва овозаи он хабари дурӯғ, обрӯи вайро ҳифз намояд ва ин вазифаи инсонӣ ва
шаръии ҳар мусулмон аст, ки дар ҷиҳати ҳифзи обрӯи инсонҳо ҳарис бошад. Чаро ки
инсон мавҷуди шариф ва муҳтарам аст ва обрӯяш ҳамчун ҷон ва хунаш муҳтарам. Ҳарими
муъмин ҳарими Худованд аст, ки дастрасӣ ба он роҳат нест, ба ҳамин хотир
Худованд барбод додаани ҳурмати муъминонро ба шиддат накӯҳиш
карда мефармояд: Чаро мавқеи шунидани шойиъаҳое, гумони хайр набурданд ва нагуфтанд, ки мо ҳақ надорем ки
чунин ҳарф бизанем.
Чаро ҳангоме, ки он (буҳтон)-ро шуниданд, мардон ва
занони муъмин, гумони нек ба худ набурданд ва нагуфтанд, ки ин буҳтоне ошкор
аст? (сураи Нур, 12)
.
