nahzat.tj
Инак ҷавобҳои Академияи исломии ҲНИТ ба хонандагони сомонаи nahzat.tj аз 300 ҷавоб гузаштааст. Яке аз ҷолибтарин нуқта дар ин гушаи «Суоли фиқҳии Шумо» ин аст, ки аксари суолҳо аз тарафи занҳо дар масоили мубрами зиндагӣ, ки баёнгари мушкилоти иҷтимоии ҷомеаи мо мебошад ва бахусус қишре, ки аз он кам гуфта мешавад, меоянд. Инчунин, муҳоҷирини тоҷик дар Русия аз мушкилоти дори ҳиҷрат ва масоили муосири фиқҳӣ ва иҷтимоъӣ, ки аз ҳаёти талхи онҳо ҳикоят мекунад, суолҳои зиёде равон мекунанд.
Ба хотири фоидаи бештар, мо чанде аз суолу ҷавобҳоро пешкаши Шумо менамоем ва хоҳишмандон метавонанд барои хондани ҷавобҳои бештар ба гушаи «Суоли фиқҳии Шумо» муроҷиат кунанд.
Калапуши халати занона дар намоз
Гулнора
285) Суол: Бо калапуши халат барои занон намоз хондан мумкин аст? Дар назар дорам, ки ба ҷои руймоли калон аз калапушҳое, ки халатҳои имрӯзаи занона доранд, истифода баранд? Хоҳиш менамоям, ки ҳатман ҷавоб гардонед!
Акдемияи исломии ҲНИТ
Ҷавоб: Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳ! Агар он калапуши гуфтагиатон ба ҷуз рӯй тамоми сарро бо гардан пушонад, намоз хондан бо он дуруст аст. Ва агар напушонад, намоз дуруст нест.
Носкашӣ ва зудқаҳрии шавҳар
Гулҷаннат
245) Суол: Қаблан барои посухатон муташаккирам.
1. Вақте ки шавҳар нос мекашад, бояд бо кадом роҳ ӯро боз доштан мумкин аст, ояте бошад, ки ба дилаш тазарруъи илоҳӣ ҷой гирад.
2. Агар шавҳар зудғазаб бошад, яъне бисёр чиз ӯро тез ба ғазаб орад, чӣ тавр бояд муносибати завҷа ҷавобгӯ аст, то ин ки муомилаи шавҳар хубтар гардад? Роҳи табобати он чист?
Академияи исломии ҲНИТ
Ҷавоб: Ассалому алайкум ва раҳматулоҳ, хоҳари гиромӣ!
Шояд хонае, ки холӣ аз мушкилот бошад ва шавҳар дар он хона ғазабнок нашавад, ёфт нашавад. Локин зани зирак ва ҳушёр медонад чи гуна ғазаби шавҳарашро бо изҳори муҳаббат ва нармӣ хомӯш намояд. Зани оқил аз шавҳар чизеро, ки ӯро дар тангно қарор диҳад, дархост намекунад. Ва чунин фикр намекунад, ки муҳаббат дар байни онҳо коста шуда ва ғазаби шавҳар нишонаи бемеҳрии он аст. Нигоҳ доштани меҳр ва муҳаббати ҳамешагӣ дар муҳити хонавода мавқуф бар ҳамдигарфаҳмӣ ва эҳтироми байни зану шавҳар мебошад. Ва инчунин ба зиракӣ, рафтори хуб ва фатонати зан низ вобаста аст.
Чанд роҳнамоӣ ҷиҳати хомуш намудани ғазаби шавҳар.
1: Кушиш намо, ки ризоияти шавҳарро ба даст орӣ. Расули худо(с) мефармояд: «Ҳар зане, ки аз дунё мегузарад, дар ҳоле, ки шавҳараш аз ӯ розист, он зан дохили ҷаннат мешавад.»(ривояти Ибни Моҷа)
2: Вақт ва замони муносиб барои дархостҳоят интихоб намо! Беҳтарин вақт барои сухан намудан бо мард вақти субҳ мебошад.
3: Виқоя (ба ғазаб наовардани шавҳар) аз илоҷ осонтар аст. Кушиш намо хоҳишоти ӯро бароварда намоӣ, ҳуқуқҳои шавҳаратро ба ҷой орӣ, эҳсосотатро аз хато ва ҳасратхурӣ дур бидор.
4: Худро дар муноқишае, ки ба ҷанҷол меанҷомад бо ӯ ҳамроҳ макун.
5: Шавҳарро водор ба ин макун, ки кутоҳиҳое, ки аз ман сар мезанад ба сабаби кутоҳиҳои туст ва ё камбудиҳои ман дар қиболи камбудиҳои ту ҳеч аст.
6: Барои ислоҳи шавҳарат дуо кун. Яъне аз Худо бихоҳ, ки ғазаби ӯро бартараф намояд.
7: Бо шавҳарат аҳд намо, ки дигар хатоҳои гузаштаро такрор намекунам.
8: Агар ғазаби шавҳар паст нашуд, ҷоятро тағйир бидеҳ. Кушиш намо аз макони муноқиша дур шавӣ, то инки ғазабаш бартараф шавад ва сипас ба наздаш биоӣ.
Агар дар ин кор мувафақ шудӣ иншоаллоҳ дар боздоштани ӯ аз носкашӣ ҳам мувафақ хоҳӣ шуд.
Дар бораи аҳли китоб
Муҳаммад Маскав
282) Суол: Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳ. Марҳамат намуда ба суолҳо ҷавоб мегуфтед. 1.Байни мусалмон, насронӣ ва яҳудӣ чӣ фарқ аст? 2. Издивоҷ бо аҳли китоб дуруст аст? 3. Оё ин насрониҳои Русия аҳли китобанд? 4. Забҳи онҳо чӣ? 5. Хондани Қуръон барои ғайри мусалмон иҷозат аст? 6. Барои духтарон ақиқа намудан аст?
Академияи исломии ҲНИТ
Ҷавоб: Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳ! Ҳар касе, ки калимаи шаҳодат (Ашҳаду алло алоҳа иллаллоҳ ва ашҳаду анна муҳаммадан ъабдуҳу ва расулуллуҳу)-ро бар забон ҷорӣ намуда ва ба маъно ва мафҳуми он бовар ва яқин намояд, онро мусалмон гуянд. Ё ба иборати содатар пайравон ва уммати ҳазрати Муҳаммад (с)- ро мусалмон меноманд.
Насрониҳо касонеро гуянд, ки худро пайрав ва уммати ҳазрати Исо (а) медонанд. Ва касоне, ки худро пайрав ва уммати ҳазрати Мусо (а) мешуморанд, онҳоро яҳудӣ гуянд.
2: Дар ин замон аксари аҳли китоб (яҳуд ва Насоро) ба ҳайсияти миллӣ ва нажодӣ (яҳудӣ ва насронӣ) ҳастанд ва ба ҳайси мазҳабӣ, даҳрӣ (бедин) ҳастанд. Пас издивоҷи ин чунин ашхос дуруст нест. Аммо баъд аз таҳқиқ чунон зане аз аҳли китоб пайдо шуд, ки даҳрӣ набуд, балки аз аҳли китоб буд, никоҳи ӯ дуруст аст. Албатта эҳтиёт дар ин аст, ки инчунин занонро издивоҷ накунад, зеро холӣ аз хатар нест. Ба таври мисол хавфи куфри бачаҳо ва ба хатар афтодани дини шавҳар вуҷуд дорад. (Маҳмуд-ул-фатово, ҷилди 2, саҳ.318).
3: Чуноне, ки ба ҳамагон маълум аст аксари онҳо аҳли китоби воқеъӣ нестанд, балки аксаран даҳрӣ ва бедин мебошанд.
4: Агар аҳли китоб будани онҳо воқеъан собит шавад ва дар вақти забҳ номи ғайри Худоро набаранд ва ба тариқи дуруст ҳайвонро забҳ намоянд мазбуҳаи онҳо ҳалол аст. Аммо авло ва беҳтар он аст, ки бидуни зарурат мазбуҳаи онҳо хурда нашавад ва бо занҳои онҳо издивоҷ сурат нагирад.
5: Хондани Қуръон барои ғайри мусалмон дуруст нест. Зеро таҳорат доштан дар даст расондан ба Қръон шарт аст ва ин чунин аксари онҳо аз ҷанобат ғусл намекунанд ва метавонанд аз тарҷумаи он истифода баранд.
6: Ақиқа чи барои духтар ва чи барои писар мустаҳаб аст, барои писар ду гусфанд ва барои духтар якгусфанд, агар барои писар як гусфанд ҳам забҳ намояд ақиқа ҳосил мешавад.
Мусиқӣ аз нигоҳи Ислом
Омина
279) Суол: Хоҳиш ба саволи ман пурра ҷавоб диҳед. Дар масъалаи мусиқи гӯш кардан далели ҳаром будани мусиқӣ ҳадиси (саҳеҳ) дар кадом китоб ва ривояти кист ва Ояти Куръонӣ (кадом сура ва чанто)? Аз барои Худо пурра чавоб диҳед………..саломат бошед.
Академияи исломии ҲНИТ. Бо ҳамкории Э. Маҳмудҷони Тураҷонзода
Ҷавоб: Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳ! Дар масъалаи гӯш кардани мусиқӣ назди уламо ихтилофи назар аст. Баъзе аз уламо ба ҷуз дафф (доира) истимоъи (гӯш додани) ҳама навъи мусиқиро ҳаром мегуянд. Далели эшон аз Қуръон ояти 6 сураи Луқмон аст ва аз баъзе аҳодис, баъзе ҳадисҳои саҳеҳ ва баъзе заъиф аст, ки ба онҳо такя мекунанд.
Аммо гурӯҳи дигари уламо, ки ба ибоҳати истимоъи баъзе навъи мусиқӣ рафтаанд ва эшон низ бо худ далелҳое доранд. Далелҳои гурӯҳи аввалро посух гуфтаанд, ки ин ҷо маҷоли тафсили он далоил нест. Юсуф Қарзовӣ дар фатовои муъосири хеш баҳси хеле муфассале дар ин масъала дорад. Ва эшон дар хулосаи он баҳс мефармояд: «Дар таҳрими мусиқии суннатӣ далеле, ки ҳам саҳеҳ ва ҳам сареҳ бошад, вуҷуд надорад. Он чи аз назари санад саҳеҳ аст, сареҳ нест. Яъне сароҳатан бар таҳрими мусиқӣ далолат намекунад, балки эҳтимоли маъноҳои дигарро дорад. Ва он далеле, ки сареҳ аст аз назари санад ва ё ривоят, саҳеҳ нест.»
Пули «зачотка» ва мушкилоти донишҷӯёни тоҷик
Муродулло
292 Суол: Устоди донишкада, ки дар ҳақиқат марди Худотарс ва аз луқмаи ҳаром безор аст, ба якчанд ҳолатҳо рӯ ба рӯ мешавад ва он ҳолатҳо чун масъала дар зер оварда мешаванд ва мехоҳем мувофиқи Қуръон ва сунннату ҳадис ҳалли онро мегуфтед;
Масъалаи 1. Ҳангоми қабули санҷишу имтиҳонҳо устод, ки намехоҳад ришва гирифта, дар лаънати Худо гирифтор шавад, ба донишҷўёне, ки саводи кофӣ надоранд, баҳо мегузорад (бе ягон тамаъ). Оё ин дуруст аст ва дар ҳаққи саводомӯзии донишҷӯ зомин намешавад?
Масъалаи 2. Баъди имтиҳон ё рӯзи дигар ба назди устод ба истилоҳ «тағо»-и донишҷӯе, ки аз имтиҳон қарздор аст, медарояд ва хоҳиш мекунад, ки ба «ҷиян»-и вай баҳо гузошта шавад. Устод ба хотири ҳамкор будан бе ягон тамаъкорӣ баҳоро мегузорад. «Тағо»-и донишҷӯ, ки ҳамкори устод мебошад, ба негуию радкунии устод нигоҳ накарда, ба ҷайб ё рӯи мизи вай як миқдор пуле «чойпулӣ» -гуён монда меравад. Савол ин ки устод ин пулро дар куҷо метавонад сарф намояд ё ин, ки умуман барои қабули ин маблағ ҳақ дорад ё не?
Масъалаи 3. Устоди донишкада ё умуман нафаре дар ягон умури динӣ ё дунявӣ ба шахсе кумак мерасонад. Шахси дуюм ҳамчун туҳфа ё изҳори миннатдорӣ ба шахси аввала чизе аз қабили маблағ ё ягон чизи дигар медиҳад. Тибқи шариъати ислом шахси аввал метавонад, инро қабул намояд?
Масъалаи 4. Донишҷӯ ба супориданни санҷишу имтиҳонҳо бо ягон сабабе роҳ дода нашудааст. Агар вай санҷишу имтиҳонҳоро насупорад, аз донишкада хориҷ мешавад. Оё иҷозат ҳаст, ки шахси салоҳиятдорро бо маблағ барои додани иҷозатнома розӣ кунонд?
Масъалаи 5. Нафаре барои имтиҳонгирӣ ба назди устод медарояд ва баъди он, ки устод баҳоро мегузорад, он нафар ба вай бо хоҳиши худ чойпулӣ гуён сум медиҳад (бе тамаъ). Шахси сумдодагӣ оё гунаҳгор мешавад ё не?
Қобили қайд мешуморам, ки саволҳо бо мақсади Худофиребӣ ва мунофиқӣ ё ривоят ёфтан барои содири гуноҳ набуда, муаллиф мехоҳад, бо ҳақиқат ошноӣ пайдо намояд. Боқӣ дар паноҳи Аллоҳ бошед! (Суолҳо аз сомонаи интернетӣ гирифта шудааст).
Ҷавоб: Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳ
1: Аз назари шариъат ин навъ баҳогузорӣ зулм аст нисбат ба донишҷӯ ва хиёнат аст нисбат ба ҷомеъа. Ба вижа ба касб ва пешаи ӯ ҷомеъа эҳтиёҷ ва ниёз дошта бошад, мисли табиб ва раису вазир….
2: Тағобозӣ барои ноҳаққеро соҳиби ҳақ гардонидан ҷоиз нест, балки худи тағо ҳам, набояд дар чунин масъалаи ноҳақ миёнарав бишавад. Вақте миёнаравӣ дар чунин амр ноҷоиз бошад, пас чойпулии он ҳам номашрӯъ аст, беҳтараш қабул накунед. Ба фарзе қабул кардед, исқоташ намоед. Яъне ба фақир ва мискине онро сарф намоед.
3: Кумак ва ёрӣ кардан дар ҳаққи шахсе, ки аз назари шариъат сазовори ёрӣ ва кумаки шумо аст, эҳсон ва кори хайр аст. Ба шарте, ки шумо барои хидмати худ маблағе аз ӯ тақозо накарда бошед. Агар эшон дар муқобили ин хидмат ва эҳсони беғаразонаи шумо чизе ба шумо эҳсон ва ё туҳфа кунад, албатта он барои шумо ҳалол аст. Зеро Худованд дар Қуръон мефармояд: «Подоши эҳсон эҳсон аст» (Сураи Ар-раҳмон).
4: Агар манъи донишҷӯ аз имтиҳоноҳо ноҳақ ва золимона бошад, дар ин сурат барои дафъи зулм додани маблағ ва ё ришва барои диҳанда мубоҳ аст на барои ришвагирнда.
5: Агар донишҷӯ имтиҳонҳоро бо дониши худ супорад онгоҳ сумми додаи ӯ эҳсоне аст дар муқобили хидматҳои устод, на ришва ва ё пора. Аммо агар дар ивази чойпули умеди баҳое,ки сазовори он нест, аз устод дошта бошад, пас он ришва аст.
Ҳукми билярдхона дар Русия
Муталиб Нушорӣ
278) Суол: Ассалому алайкум. Мо дар Русия билярдхона кушодем ризқи ёфтагии мо дар дини мубини ислом ҳалол аст? Раҳмат барои диққататон.
Академияи исломии ҲНИТ. Бо ҳамкории Э. Маҳмудҷони Тураҷонзода
Ҷавоб: Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳ! Агар бозии билярдро бо қимор омехта накунед боке надорад. Музди иҷораи он ҳалол аст.
